Metody oceny rozległości aktywacji procesów neurozwyrodnieniowych i naprawczych wywołanych zahamowaniem aktywności proteasomów – potencjalna rola białka szoku termicznego 27 (Hsp27)

Sławomir Wójcik ¹, Jan Henryk Spodnik ¹, Edyta Spodnik ¹, Jerzy Dziewiątkowski ¹, Janusz Moryś ¹

¹ Zakład Anatomii i Neurobiologii, Katedra Anatomii, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

Wzrost ekspresji białka szoku termicznego 27 (Hsp27) na poziomie komórkowym, oraz będący konsekwencją tego wzrost Hsp27 w osoczu są w ostatnim okresie często wskazywane jako potencjalny czynnik diagnostyczny i prognostyczny w udarach niedokrwiennych i krwotocznych mózgu. Nasze wcześniejsze badania yczące zmian jakie zachodzą w wyniku kontaktu zdrowej tkanki nerwowej z różnymi klasami inhibitorów proteasomów (IP) i ustalenie, że prowadzi to dotyczące uruchomienia procesów neurozwyrodnieniowych oraz naprawczych – gliozy reaktywnej, w połączeniu z doniesieniami wskazującymi na zaangażowanie Hsp w odpowiedź komórek na zahamowanie aktywności proteasomów, spowodowały, że postanowiliśmy określić rolę białka Hsp25/27 w tych procesach. W badaniach zastosowaliśmy nasz opisywany wcześniej model podań IP (epoksomycyny, laktacystyny i MG-132) do układu komorowego szczura. Na podstawie analizy preparatów barwionych metodą immunohistochemiczną oraz analizy materiału metodą Western blot ocenialiśmy obecność Hsp25/27 w strukturach bezpośrednio sąsiadujących z miejscem aplikacji: prążkowiu, ciele modzelowatym i jądrach bocznych przegrody.

Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że u szczura zarówno we wczesnym jak i późnym okresie od jednorazowego podania badanych inhibitorów proteasomów do komory bocznej – w trakcie gliozy reaktywnej, której towarzyszyło nasileniem procesów autofagii, obserwuje się znaczny wzrost ilości Hsp25/27, którego ekspresja wydaje się być najlepszym znacznikiem rozległości zmian neurozwyrodnieniowych oraz naprawczych. Ocena ekspresji tego białka pozwala stwierdzić, że zmiany te nie mają jedynie charakteru lokalnego, ograniczonego do okolicy bezpośrednio sąsiadującej z miejscem podania, ale mogą obejmować nawet obszar przeciwległej półkuli. Utrzymujący się wysoki poziom Hsp25/27 świadczy o aktywnie toczących się procesach uszkadzająco/naprawczych w obrębie badanych struktur w badanym okresie. Dalsze prace korelujące uzyskane przez nas wyniki ze zmianami biochemicznymi i neuroradiologicznymi towarzyszącymi gliozie reaktywnej mogą mieć istotne znaczenie w procesach diagnostycznych i rokowniczych.