Natalia Borof 1, Damian Borof 2, Marek Derenda 2, Edyta Szurowska 3
1 Zakład Radiologii, Wojewódzki Szpital Zespolony, Elbląg
2 Oddział Neurochirurgii, Neurotraumatologii i Chirurgii Kręgosłupa, Wojewódzki Szpital Zespolony, Elbląg 3II Zakład Radiologii, Gdański Uniwersytet Medyczny
Guzy kanału kręgowego należą do grupy rzadko występujących nowotworów układu nerwowego. W przypadku guzów śródkanałowych stosuje się klasyfikację WHO w oparciu o histologiczny charakter nowotworu i stopień złośliwości zmiany (I-IV). Ze względu na położenie stosuje się podział na guzy wewnątrzkanałowe zewnątrzoponowe i wewnątrzoponowe, te ostatnie dzieląc na zmiany zewnątrzrdzeniowe i wewnątrzrdzeniowe.
Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) dzięki nieinwazyjności, wysokiej rozdzielczości kontrastowej i przestrzennej, możliwości obrazowania wielopłaszczyznowego oraz wzmocnienia po zastosowaniu środka kontrastowego jest badaniem z wyboru dla oceny zmian patologicznych oraz ich relacji względem anatomicznych struktur nerwowych kanału kręgowego – rdzenia kręgowego i korzeni rdzeniowych.
Badanie MRI umożliwia przeprowadzenie diagnostyki różnicowej i istotnie przyspiesza postawienie diagnozy. Szczegółowa ocena zmiany rozrostowej i jej relacji do otaczających struktur kanału kręgowego odgrywa kluczową rolę w planowaniu leczenia neurochirurgicznego i radioterapii, co bezpośrednio wpływa na rokowanie u chorych. Poza cechami obrazu określanymi w badaniu MRI, takimi jak lokalizacja guza, intensywność sygnału i struktura guza, obecność strefy obrzęku wokół nowotworu przy lokalizacji śródrdzeniowej, obszarów martwicy, zwapnień, torbieli, cech krwawienia, wzmocnienia po podaniu środka kontrastowego wynikającego z unaczynienia guza, a także stopnia zajęcia kostnych elementów kręgosłupa i tkanek okołokręgosłupowych, należy w rozpoznaniu różnicowym uwzględnić istotne dane epidemiologiczne, jak wiek i płeć pacjenta oraz obraz kliniczny.
Analizie poddano 87 przypadków guzów nowotworowych kanału kręgowego leczonych operacyjnie w Oddziale Neurochirurgii w Elblągu w okresie od grudnia 2012 do sierpnia 2015 roku. Wśród nich znajdowały się zmiany zewnątrzoponowe, wewnątrzoponowe zewnątrzrdzeniowe, śródrdzeniowe. Dominowały oponiaki, guzy wywodzące się z osłonek nerwowych, wyściółczaki i przyzwojaki. W badanej grupie znalazły się ponadto pojedyncze przypadki włókniakotłuszczaka, naczyniaka krwionośnego zarodkowego, złożonego naczyniaka, chłoniaka złośliwego typu B. Wśród guzów śródrdzeniowych, poza typowo stwierdzanymi wyściółczakami i gwiaździakami znalazły się także przypadki przerzutów raka płuc i sutka oraz pierwotne ognisko czerniaka. Odnotowano wystąpienie rzadkich guzów chrzęstniakomięsaka mezenchymalnego i złośliwego nerwiaka osłonowego z komórek barwnikowych.