Co wiemy o spastyczności na podstawie badań neuroobrazowych

Wojciech Grabowski ¹, Karolina Chylińska ¹, Anna Jankowska ¹, Matthew Kobiliński ¹

¹ Zakład Radiologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

Spastyczność jest często poruszanym zagadnieniem przez klinicystów zajmujących się udarami mózgu. Pomimo licznych badań wiemy niewiele na temat patofizjologii na poziomie mózgu. Spastyczność jest definiowana jako zwiększone napięcie mięśniowe. Klinicznie przejawia się stopniowo wzrastającym oporem na rozciąganie bierne i wygórowanymi odruchami ścięgnistymi. Wystąpienie spastyczności świadczy o uszkodzeniu dróg korowo-rdzeniowych i korowo- siatkowo- rdzeniowych. Niestety przyczyny powstania spastyczności w wyniku udarów niedokrwiennych nie zostały w pełni poznane. Naukowcy nie są zgodni nawet co do częstości jej występowania. Wartości wahają się od 19% do 43%. Tym trudniej jest przewidzieć, który pacjent rozwinie spastyczność. Znalezienie metody pozwalającej wskazać osobę zagrożoną spastycznością jest kluczowe w doborze odpowiedniego leczenia. Badacze poszukują korelacji ze skalami klinicznymi lub badaniami obrazowymi. Niniejszy plakat edukacyjny poświęcony jest omówieniu dostępnego piśmiennictwa dotyczącego wykorzystania metod obrazowych w prognozowaniu wystąpienia spastyczności u chorych z udarami mózgu oraz oceny zależności między obrazem diagnostycznym a stanem klinicznym pacjenta w wybranym przedziale czasowym od wystąpienia ostrych objawów udaru. W analizowanych pracach posługiwano się następującymi metodami diagnostycznymi: tomografią rezonansu magnetycznego (magnetic resonance imaging – MRI), (positron emision tomography – PET), (computed tomography – CT). Pomimo niewielkiej ilości prac opartych na badaniach obrazowych naukowcy wskazują, że uszkodzenie: skorupy, torebki wewnętrznej i zewnętrznej, wzgórza, wyspy, pęczka podłużnego górnego i wieńca promienistego ma wpływ na wytworzenie się spastyczności. Natomiast w pracach, które sprawdzały efekty rehabilitacji, była widoczna zwiększona aktywność wzgórza po stronie uszkodzenia oraz aktywność pierwszorzędowej kory ruchowej, przedruchowej i pierwszorzędowej kory czuciowej po stronie przeciwnej. U pacjentów leczonych toksyną botulinową obserwowano wzrost aktywności pierwszorzędowej kory ruchowej i przedruchowej po stronie uszkodzenia.